टेकराज भण्डारी, अछाम

लगातार १० दिनसम्म देवताको धेवल आराधाना सहित लाग्ने अछामको एकमात्रै केदारनाथ मेला बिहिबार आज सम्पन्न भएको छ । मेला शान्तिपूर्ण रुपमा उल्लेख्य श्रदालू भक्तजनको सहभागीतामा नियमित पुजाआजको काम सहित सम्पन्न भएको हो ।

अछामको कमलबजार नगरपालिका वडा नम्बर ७ जामागाउँमा लाग्ने केदारनाथ मेला आज केदार र छडाल देवताले मन्दिरमा दूध र घ्यु खाएसंगै सकिएको हो । हरेक बर्ष कात्तिक शुक्ल पञ्चमीदेखि कात्तिक शुक्ल चतुर्दशीसम्म धेवल र मेला लाग्ने गर्दछ । ९ दिनसम्म धेवल अर्थात् देवताको पुजा आराधाना र धामीले खला नाच्ने गर्दछन् ।

विगतका बर्षमा कात्तिक शुक्ल त्रयोदशीको दिन ठुलो संख्यामा व्यक्तिको उपस्थिति सहित रात्री मेला लाग्ने गरेकोमा पछिल्ला २ बर्ष कोरोना भाइरस कोभिड १९ को संक्रमणको कारण नित्य पुजा सहित मेला समापन गरिने गरिएको थियो । यो बर्ष फेरी मेलामा रौनकता छाएको साविकको सेरा गाविसका पूर्व अध्यक्ष दिपक अधिकारीले बताउनु भयो । केदारनाथको मन्दिरमा यो ५७ किलोग्रामको घण्ट समेत चढाईएको छ । स्थानीय खतिवडा बन्धुहरुले करिब ८० हजारको लागतमा घण्ट खरिद गरी मन्दिरमा चढाएका शंकर खतिवडाले बताउनु भयो ।

१० दिनसम्म देवताको पुजा, खला नाच्ने र रात्री मेला तथा केदारनाथ मन्दिरमा दूध, घ्यू चढाउने केदारनाथ मेलाको बिशेषता हो । अछाम जिल्लाको भैसोले क्षेत्रको अन्तिम मेलाका रुपमा जामाको जात्रालाई लिने गरिन्छ । मेलाको अवसरमा डेउडा, न्याउले खेल खेल्ने गरिन्छ ।

रात्री मेलामा धामीको नाच आकर्षकका रुपमा रहन्छ । केदार र छडाल देवताको नृत्यलाई मेलाको प्रमुख आकर्षणका रुपमा हेर्ने गरिएको स्थानीय काँसीराम खतिवडाले बताए । धामीको नाच रात्री मेला र मन्दिरमा समेत रहने गर्दछ । केदार, छडाल र बेताल गरि ३ देवताका धामीले देवताको दैविक कला देखाउने गर्दछन् ।

रात्रि मेलामा छडाल देवताले करिब २० मिटर माथि घरको माथिल्लो तलाको कौसीबाट खसालिने पानी पिउने गर्दछन् भने केदार र बेताल देवताले बाघ र बिरालोको नृत्य समेत देखाउने गर्दछन् । परापूर्व कालदेखि डोटीको बडीकेदारबाट अछामको सेरा जामागाउँमा बसोबास गर्न आउनेले मेला ल्याएको र त्यहीबेला देखि नै मेला लाग्ने गरेको मन्दिरको पुजारी खडकराज उपाध्यायले बताए ।

१० दिनसम्म लाग्ने मेला र मेलालाई दोस्रो दशैँको रुपमा यस क्षेत्रका स्थानीयले लिने गर्दछन् । तर मेलामा कुनै बलि नचढाई धामीले दूध र घ्यू खाने गर्दछन् । अहिंसात्मक रुपमा मेला मनाईने गरिन्छ भने देउवताका धामी दलित समुदाय र पुजारी गैरदलित समुदायका रहेका छन् । यसबाट केदारनाथ मेला अहिंसा र सद्भावको पर्याय भएको स्थानीय अगुवा देवानन्द खतिवडाको भनाई छ ।

यो बर्ष मेला नित्य पुजा र आराधाना सहित शान्तिपूर्ण रुपमा सम्पन्न भएको वडा नम्बर ७ का वडा सदस्य खम्मबहादुर भण्डारीले बताए ।